رابرت آنسون هاینلاین (به انگلیسی: Robert Anson Heinlein) (زاده ۷ ژوئیه، ۱۹۰۷ - درگذشته ۸ مه، ۱۹۸۸) نویسندهٔ آمریکایی سبک علمی-تخیلی و یکی از سه نویسندهٔ برتر این ژانر است. او یکی از اثرگذارترین و در عین حال جنجالبرانگیزترین نویسندگان علمی-تخیلی سخت بود.
هاینلاین خود در جوانی در نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا خدمت میکرد، اما به دلایل پزشکی مجبور به ترک خدمت شد، اما تا آخر عمر به آن دلبستگی داشت. جلوهٔ این دلبستگیها را میتوان در بسیاری از آثار او و به طور شاخص در جنگاوران اخترناو یافت.
به دنبال خط مشی خود در نقش بزرگ و شیخ علمیتخیلی نویسان، او استاندارد بالایی برای بخش علمی و مهندسی داستانها به وجود آورد که همعصران او قدرت رقابت با آن را نداشتند. هاینلاین اولین علمیتخیلی نویسی بود که با داستانهای بی زرق و برق خود، جریان فکری غالب بر روزنامههایی چون The Saturday Evening Post را در اواخر دهه ۱۹۴۰ شکست. همچنین یکی از نویسندگانی بود که داستانهای بلند علمیتخیلی او در دههٔ ۱۹۶۰ فروش خوبی داشت.
تم کلی حاکم بر داستانهای هاینلاین اجتماعی است، همچنین داستانهای او شامل مواردی از جمله فردگرایی، آزادی خواهی، مذهب، ارتباط بین عشق جسمی و ذهنی و روابط حاکم بر خانوادههای غیر رسمی میشدند. نگاه و رویکرد سنت شکن او که باعث به وجود آمدن این مفاهیم شده بود، به طور گستردهای در آثار او قابل مشاهدهاست.
هاینلاین در طول عمر خود ۳۲ داستان، ۵۹ داستان کوتاه و ۱۶ مجموعه داستان منتشر کرد. وی همچنین یک بار مجموعهای منتخب از داستانهای علمیتخیلی سایر نویسندگان را گردآوری کرد. چهار مجموعه داستان، سه کتاب غیر علمیتخیلی و دو مجموعه شعر از او نیز بعد از مرگش به چاپ رسید.
هاینلاین همواره نامی میان آسیموف و آرتور سی. کلارک بود که به ادعای برخی، این سه، بزرگان علمیتخیلی نویس را در دوره طلایی این کتابها تشکیل داده بودند.
او عقاید و مواردی را به همراه علمیتخیلی وارد دنیای نویسندگی کرد که این هنر را بسیار زیباتر از گذشته کرد. اولین کسی بود که علمیتخیلی را در قسمت سخت مورد بررسی قرار داد و با استفاده از معلومات خود در زمینهٔ مهندسی، شاخهٔ علمیتخیلی سخت را به شکوفایی رساند.
بسیاری از نویسندگان علمیتخیلی و فانتزی تحت تأثیر او قرار گرفتهاند. از جمله تام کلانسی، جان رینگو، اریک فلینت و دیوید وبر.
او اکتشاف در فضا را از یک رویا به حد یک امکان رساند و جنگ سرد را قبل از وقوع آن پیش بینی کرد. داستانهای او در روزنامهها چاپ میشدند و همگان امکان دسترسی به نوشتههای او را داشتند.
بسیاری از ستاره شناسان در آمریکا دوران نوجوانی خود را با کتابهای او گذرانده بودند. به همین دلیل بعد از مرگ او، دهانهای آتشفشانی را در مریخ به اسم هاینلاین نامگذاری کردند. همچنین در زمانی که تمام چشمها به تلویزیون دوخته بود تا ورود آرمسترانگ به ماه را نظاره کنند، هاینلاین مهمان افتخاری والتر کرونکیت بود.
دهانهای را بر روی مریخ به افتخار او، «هاینلاین» نامگذاری کردهاند. هاینلاین ۴ بار جایزه هوگو و سه بار نیز جایزهی ریترو هوگو را برنده شد. از مهم ترین عناصر داستانهای او میتوان به فردگرایی، آزادیخواهی، مذهب و عشق جسمی و ذهنی اشاره کرد. وجه شاخص آثار هاینلاین تمایلش به نظامیگری است.